Psikoteknik Belgesi Ve Değerlendirme Sistemi
Ticari araç sürücülerinin alması gereken src belgesi ve psikoteknik belgesi, sürücünün trafiğe çıktığı andan itibaren hafıza, hız kontrolü ve saldırganlık gibi durumlarda davranış ve tepkilerini ölçmek için uygulanması gereken bir değerlendirme sistemidir. Psikolojik ve bedensel fonksiyonel özelliklerin altını çizen bu uygulama araç kullanıcılarının mutlaka edinmesi gereken belgeler arasında yer alır.
Belli kurum ve kuruluşlardan alınması gereken psikoteknik belgeleri, uzun sürecek sınavlar aracılığıyla alınmaz, tam aksine kısa zamanda ticari araç kullanıcılarının uzman psikologlar eşliğinde gireceği simülatör eğitimi ve testleriyle sonuçlanacak algı testleri programlarıdır.
PSİKOTEKNİK BELGESİ NEDİR?
Araç sürücülerinin alması gereken eğitimlerden biri olan psikometri, dikkat dağınıklığı, algı, hafıza ve muhakeme yeteneklerini kontrol etmek için yapılan bir işlemdir. Motor becerilerinin, tepki hızı, vücut koordinasyon becerilerinin ve psiko- motor becerilerini içerek bu teknik, sürücü koltuğuna oturan herkesi için önemli bir yer tutmaktadır.
Özellikle ticari araç kullananlar için önemli olan psikoteknik belgesi risk almak, saldırganlık, öz kontrol ve ani bir durumda davranış yöntemlerini kapsamaktadır. Sürücülerin davranış, kişilik özellikleri ve motor becerileri test edilerek, standart bir sürücü olma potansiyelleri ölçülür.
Trafikte diğer araç kullanıcıları ve yayaların güvenliği için önemli olan psikoteknik belgesi, ticari araç kullanıcılarının uzun seyahatler sonucunda psikolojik durumlarını da kontrol altına almak için önemli bir değerlendirme sistemidir.
4925 sayılı karayolu taşıma yönetmeliği 34 üncü madde, e bendi gereği, Şoförlük mesleği bakımından bedeni ve psiko-teknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu, yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları yasal olarak zorunludur.
PSİKOTEKNİK BELGESİNİ KİMLER ALIR?
Ticari araç kullanan sürücülerin alması gereken src belgesi ile birlikte psikoteknik belgesi, 2918 sayılı karayolları taşıma yönetmeliğine göre, eşya taşıma ve yolcu taşıma araçlarını kullanan sürücülerinin yeterlilik sınavından geçmesini zorunlu kılmıştır. Psikoteknik raporu trafik kanunları gereğince uzun ve stresli yolculuklar yapan sürücülerin motor becerileri ve psikolojik durumlarının hasar görmemesi için 50 dakika süren testler aracılığıyla alınan bir belgedir.
Sürücü adaylarının ticari araç sürücülüğü yapabilmesi için psikoteknik raporu alması şart olmakla birlikte, usul ve esaslara uygun yerlerden almaya dikkat etmeleri gerekmektedir.
Ticari araç kullanıcısı olan sürücülerin psikoteknik alması için gereken belgeler ise şu şekildedir.
- 2 adet fotoğraf
- Ehliyet fotokopisi
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Ehliyet iadesi için ise, ceza tutanağı ve fotokopisi
PSİKOTEKNİK BELGESİ NEREDEN ALINIR?
Türkiye karayolları taşıma yönetmeliğinin gereğince zorunlu tutulan psikoteknik belgesi, sürücülerin güvenli bir şekilde trafiğe çıkmaları ve ticari araç kullanırken psikolojik durumlarının nasıl yönleneceği konusunda fikirlerinin olmasını sağlayan birkaç uygulama sonucu verilen belgedir. Ücret karşılığında belli sürücü kursları ve kurumları tarafından alabileceğiniz belgeler, kurumların ya da kuruluşların açtığı ders ve sınavlara katılımlarınız sonucunda alabileceğiniz belgeler arasında yer almaktadır.
Dersler ve sınavlar düzenli ve belli tarihlerde verilmektedir. Uygulamalar ve sınavların içerikleri sürücülerin motor becerilerine hitap edecek nitelikte uzmanlar tarafından, gözlem ve test eşliğinde yapılmaktadır.
Bu uygulamalar simülatörle birlikte, sürücülerin psikolog uzmanların eşliğinde gireceği 50 dakika ila 1 saat arasında gerçekleşecek bir teste tabi tutulmaları sonucunda verilir. Psikoteknik becerileri gelişmemiş ve trafik kuralları ihlal edecek potansiyelde olan sürücü adayları, bu belgeyi alamazlar ve ticari araç kullanımında uygun bulunmazlar. Psikoteknik belgeleri için bedensel ve psikolojik derslere ve sınavlara tabi tutulan bütün sürücülerin bu dersleri aksatmadan ilerlemeleri ya da sınavları geçmeleri gerekmektedir.
PSİKOTEKNİK NE KADAR SÜREDE ALINIR?
Ticari araç sürücüleri için önemli olan psikoteknik belgesi, kısa süren bir işlem olmakla birlikte sürücülerinin performans ve katılımlarının sonucunda alınabilen bir belgedir. Sürücüler düzenli bir şekilde kurumdaki similasyona katılım sağlarsa ve psikoteknik testlerinden geçerse kısa zamanda belgelerini alabilirler. 1 ile 3 hafta arasında alınabilen psikoteknik, aynı zamanda acil durumlarda 1 iş günü içerisinde de teslim edilmektedir.
İş verenlerin, çalışanları için başvurduğu psikoteknik testlerinin sonuçları, başvuran şirktin sistemine de gönderilerek iş verene de açık olacak bele niteliği taşımaktadır. Ticari araç sürücüleri kısa zamanda psikoteknik dersleri alabileceği gibi sınavlardan da kısa sürede geçer belgeler alabilir ve ticari araç kullanabilir.
PSİKOTEKNİK BELGESİ KAÇ YIL GEÇERLİ?
Ticari araç sürücülerinin zaman içinde yıpranma ya da hastalık geçirme olasılıkları da göz önünde bulundurularak tekrarlanması gereken simülatör testler, uluslararası yolcu taşımacılığı, uluslararası eşya ve yük taşımacılığı ve şehirlerarası eşya ve yolcu taşımacılığı yapacak olan kullanıcılar için 5 yılda bir yenilenmesi gereken belgeler arasında yer almaktadır.
Sürücülerin günlük olarak çalışma performansları ve yolculuk etme payları düşünülerek tekrarlanan bu testler kurum ve kuruluşlar tarafından yapılmaktadır.
Her 5 yılda bir kurumlara başvuru yaparak yenilemeniz gereken bu belge, 5 yıl geçtikten sonra zamanını doldurmuş olacağı için yasal hakları da bitmiş olacaktır. Bu nedenle psikoteknik raporu aldığınız kurumla bağlantıda kalmaya ve belgelerinizi yenilemeye özen göstermeniz gerekmektedir.
PSİKOTEKNİK YENİLEME NASIL YAPILIR?
Trafik algı ve motor becerilerinin hayatınız boyunca devam etmesi pek mümkün olmayabilir. Bunun için 5 yılda bir yenilenmesi gereken psikoteknik yenileme belgesi de tıpkı ilk başta yapılan simülatör sınavlarına tabi tutulmanız ile gerçekleşmektedir. Aynı sınavlardan geçerek, motor beceriler, saldırganlık potansiyeli ve psikolojik durumunuz kurumdaki uzman psikologlar tarafından yeniden gözlenerek belgeyi tekrar almanız sağlanır.
Her 5 yılda bir yenileme yapmanız gereken psiko-teknik yenileme programları, aynı simülatör izleğinde gerçekleşmemek ile birlikte her seferinde trafik koşullarının ve teknolojinin değişimi de göz önünde bulundurularak yenilenmektedir. Ticari araç sürücüleri sürekli aynı sınava tabi tutulmaz, sürekli farklı eğitim yöntemleriyle ve simülatör programlarıyla sınavlara girmeleri gerekmektedir.
E- İMZALI PSİKOTEKNİK NEDİR?
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yanımızda taşımamız gereken belgelerin de internet sistemine girişi yapılarak, trafik sisteminde ve sadece polislerin görebileceği sistemlerde bulunması kolaylaşmıştır. E- imzalı psikoteknik, uzun yıllarca yanımızda taşımamız gereken belgeler arasında yer alıyordu.
Ama hem E devlet kapısının hem de teknolojik sistem ağlarının gelişmesiyle SRC belgeleri artık GBT de görülebildiği gibi psikoteknik raporu ve belgeleri de e imza aracılığıyla kopyalanıp çıkartılabiliyor.
E rapor ya da e belge hizmetleri artık bütün Türkiye ve dünya genelinde kullanılmaya başlayan sitemlerde yerini aldı. Bu nedenle geçmiş belgeler ve olmayan belgeler hemen trafik tarafından görülebiliyor ve müdahale edilebiliyor. E imzalı psikoteknik belgelerinize ulaşmak için yapmanız gereken bir e devlet kapısı şifresi edinmek ve e rapor ya da e belgelerinize internet üzerinden ulaşmak olacaktır.
- Psikoteknik raporunuzu sorgulamak için tıklayınız
PSİKOTEKNİK BELGESİ E- DEVLETTEN NASIL BAKILIR?
Teknolojinin ve internet sistemlerinin yer aldığı çağımızda, internet üzerinden birçok bilgiye belgeye ulaşabilirsiniz. Türkiye Cumhuriyeti’ne bağlı olan E- devlet kapısı artık bütün belgelerinizi e imza sayesinden ulaşabileceğiniz bir sistem içerisinde barındırıyor. Sağlık, ehliyet ya da psikoteknik belgelerinize ulaşabilmeniz için E devlet şifreniz olması gerekmektedir.
Bu ilk etabı yaptıktan sonra e devlet girişi yapmalısınız. Mobil imza ya da elektronik imza aracılığıyla TC kimlik numaranızı girerek ulaşabileceğiniz psikoteknik belgesi, çıktı alabileceğiniz ya da direkt sistemden görebileceğiniz bir platformda bulunmaktadır. Kolay ve hızlı bir işlem olan e devlet belge bakma platformu, internetin olduğu her alanda ulaşabileceğiniz ve kullanabileceğiniz TC vatandaşı olan herkes için geçerli bir sistemdir.